In deze aflevering van ‘Kijk op het Dak van Morgen’ vertelt Marketing & Communicatie specialist Barbara Wolfs hoe Zoontjens het dak van de toekomst ziet. In de serie ‘Kijk op het Dak van Morgen’ geven de bedrijven die aangesloten zijn bij TotaalDakConcept hun visie op de toekomst van het platte dak. Doordat er steeds meer functies aan het platte dak worden toegevoegd, wordt het belang van integrale kwalitatieve dakconstructies steeds belangrijker. Welke ontwikkelingen kunnen we verwachten? Welke rol speelt het klimaat? Welke oplossingen worden bedacht om de problemen van morgen het hoofd te bieden? Kortom, een blik in de toekomst van het platte dak.
Zoontjens is specialist in dakbestratingssystemen voor parkeerdaken, galerijen en dakterrassen. Innovatie loopt als een rode draad door de geschiedenis van het bedrijf.
Barbara Wolfs: “In de jaren 50 zagen de gebroeders Zoontjens al de toegevoegde waarde van een daktegel: de draineertegel. Hieruit is uiteindelijk de dreentegel en later de parkeerdaktegel ontstaan. Later ontwikkelde Zoontjens het DNS® Daknivelleringsysteem en het BiboBlock®, een permanent valbeveiligingssysteem op platte daken. In de loop der jaren hebben we allerlei nieuwe systemen ontwikkeld. Innovatie zit in het DNA van Zoontjens. We zijn inmiddels al zeventig jaar actief in de nichemarkt van het platte dak. Omdat we altijd met het dak bezig zijn, zie je veel, hoor je veel, weet je wat er speelt. We zijn altijd bezig geweest om nieuwe oplossingen te bedenken of bestaande systemen door te ontwikkelen.”
Functies dak zijn veranderd
De laatste tien, vijftien jaar is het gebruik van het dak enorm veranderd en zijn er functionaliteiten aan toegevoegd. Waterdichting en isolatie waren aanvankelijk de enige functies. Het dak bood een oplossing voor de vaak beperkte beschikbare ruimte. “De afgelopen jaren is het dak nog veel meer een buitenruimte geworden”, vertelt Barbara Wolfs. “Onze kijk op wonen is veranderd. Daarmee ook de kijk op hoe we de omgeving buiten gebruiken. Het is een verlengstuk geworden van de binnenruimte of dit nu een tuin is of een dakterras. We legden aanvankelijk tegels op het dak louter en alleen ten behoeve van de toegankelijkheid. Daar kwam een kentering in. Er zijn langzamerhand andere functionaliteiten aan toegevoegd zoals groen, water en energie. Leefbaarheid begon een rol te spelen. Het dak werd multifunctioneel. Vooral in binnenstedelijke gebieden nam de ontwikkeling van het dak een vlucht. Als bedrijf zijn we daarin meegegaan. We zagen al vroeg dat de verstedelijking gevolgen zou hebben voor het platte dak. Alles is nu op het klimaat gericht. Begrijpelijk. Het groendak helpt om te verkoelen, om de biodiversiteit een handje te helpen. Het retentiedak ondersteunt bij een betere waterafvoer in binnenstedelijke gebieden om de riolen te ontlasten. Maar er is meer aan de hand met het dak.
De gemeente Rotterdam ziet dat bijvoorbeeld heel goed. De gemeente is zich er heel erg bewust van dat de multifunctionaliteit van het dak zich niet alleen beperkt tot verkoelen en waterberging. In de in 2019 aangepaste hoogbouwvisie van Rotterdam wordt benadrukt dat veiligheid en ontmoeting hele belangrijke functies zijn. 70% van de bevolking woont straks in de stad. In Rotterdam is het beleid er onder meer op gericht om kleinere stadskernen te realiseren. Niet meer een groot centrum. Dat leidt ertoe dat je ook de sociale functies dicht bij huis moet ontwikkelen. Het dak zal daarin een steeds belangrijkere rol vervullen. Steden moeten als gevolg van de verdichtingsopgave de hoogte in. Dat betekent dat het dak straks – en die ontwikkeling is al enige tijd gaande – steeds meer wordt ingericht als leefruimte. We hebben het dan ook over de daken tussen de gebouwen. Daken boven doorgangen of parkeergarages. Een dak kan in principe ook op maaiveldniveau aanwezig zijn. Er komen meer hybride blokken die alle functies in zich hebben: wonen, werken en ontspannen. Soms verbonden met bruggen. De Groene Kaap in Rotterdam is daar een mooi voorbeeld van. Daar waar wordt geleefd, gewoond en gewerkt.”
Groei aantal eenpersoonshuishoudens
Een andere ontwikkeling die van invloed is op de functionaliteit van het dak is volgens Barbara Wolfs de groei van het aantal eenpersoonshuishoudens de komende decennia. “Mensen wonen alleen. Sociale binding en veiligheid worden daarmee belangrijker. Er zullen meer ontmoetingsplekken nodig zijn. Ook op het dak. Daar kun je uitstekende en aantrekkelijke ontmoetingsplekken creëren. We moeten echt bezig zijn met de vraag hoe we de stad leefbaar houden in de toekomst.”
Het ligt voor de hand dat in het kader van die leefbaarheid van de stad er ook aan het dak nieuwe functies zullen worden toegevoegd. Bestaande functies zullen worden verbeterd. Zo wordt op dit moment met een parkeerdaksysteem van Zoontjens een verwarmd parkeerdak gerealiseerd op een bedrijfspand in Oudewater. Duurzaam, want er wordt hiervoor gebruikgemaakt van restwarmte. Er wordt steeds vaker gekeken naar het combineren van functionaliteiten op het dak. “Als deelnemer aan het Rotterdamse initiatief Experimentendak, dat deel uitmaakt van het project LIFE@Urban Roofs, testen we de combinatie van waterretentie en beloopbare zonnetegels. Met beloopbare zonnetegels heb je al twee functies. Door hieronder een waterretentiesysteem te plaatsen voeg je er een derde aan toe. Het dak heeft er straks wellicht een nieuwe kleur bij. Met de komst van drones krijgt het dak ook een mobiliteitsfunctie. We krijgen ongetwijfeld te maken met drones die er pakketjes afleveren. Misschien stappen we straks niet meer in de auto of trein, maar nemen we vanaf het dak een helikopter om van A naar B te vliegen.”
TotaalDakConcept
Ook de sociale betekenis van het dak zal volgens Barbara Wolfs steeds belangrijker worden. “Als je het dak meer gebruikt als open en toegankelijke ruimte, om te ontmoeten of te recreëren bijvoorbeeld, gaan mensen meer op elkaar letten. Je haalt de bewoners uit de anonimiteit. Ze voelen zich hierdoor veiliger. Ook de architect is hier veel meer mee bezig dan vroeger. Transparantie, licht en veiligheid zijn in het ontwerp belangrijke thema’s. Je ziet steeds meer trapsgewijze bouw, waardoor je dakterrassen kunt realiseren. Als bedrijf zijn we daar ook mee bezig. Het dak is geen autonoom product. Het dak staat altijd in relatie tot het gebouw en tot de gebruikers of bewoners. Het maatschappelijk perspectief valt niet meer weg te denken. Daarom hechten we ook zo aan samenwerking. Aan het delen van kennis binnen netwerkverbanden, zoals TotaalDakConcept. Als we kijken naar de toekomst van het dak, dan moeten we niet individueel proberen het wiel opnieuw uit te vinden. We moeten vooral gezamenlijk kijken naar het platte dak. Bundelen van kennis en kwaliteiten om toekomstbestendige multifunctionele daken te realiseren.”
